Landinformatie Kosovo

In 2020 telde Kosovo telde ruim 1,9 miljoen inwoners, waarvan ruim een half miljoen in de hoofdstad Pristina. De Kosovaarse bevolking bestaat hoofdzakelijk uit etnische Albanezen, zij vormen een meerderheid van 93% van het land. Daarnaast wonen er kleinere gemeenschappen Serviërs, Bosniakken, Turken, Gorani en Roma in Kosovo. De Kosovaarse vlag verwijst naar de verschillende bevolkingsgroepen.

Kosovo is nog altijd een traditioneel land. Veel van de oude gewoonten, normen en waarden worden in stand gehouden. Dit zie je niet alleen terug in de kleding en het voedsel, maar ook in de traditionele dans, de taal en de manier van omgaan met elkaar. In de grote steden als Pristina zie je wel steeds meer westerse invloeden in bijvoorbeeld omgangsnormen.

Zeker buiten de toeristenoorden zul je getroffen worden door de hartelijkheid en gastvrijheid van de bewoners. Als je in gesprek met de lokale bevolking gaat kan vooral bij ouderen het traumatische verleden ter sprake komen. Veel bewoners hebben meerdere oorlogen overleefd, sommigen hebben er erg onder geleden.

Kosovo investeert flink in het stimuleren van het culturele leven. Er zijn gedurende het internationale filmfestivals zoals “Prishtina FilmFest” en “DokuFest”. Ook worden er culturele festivals georganiseerd die ook buiten Kosovo de aandacht trekken.

Eten in Kosovo: Vanwege historische en etnische banden met Albanië is de Kosovaarse keuken flink beïnvloed door de Albanese en heeft het elementen overgenomen van andere Balkanlanden. Brood, zuivel, vlees, fruit en groenten zijn belangrijke ingrediënten in de keuken van Kosovo, net als het veelvuldig gebruik van kruiden. De warme zomers en de koude winters staan garant voor gerechten die per seizoen variëren. Zo worden er in de zomer veel verse groenten geconsumeerd, terwijl augurken, zuurkool, groene tomaten, komkommers en bloemkool de hele herfst en winter populair zijn.

Traditioneel eten is in Kosovo over het algemeen Albanees, denk daarbij vooral aan gestoofd en gegrild vlees of vis. Aan Turkse kebabs en gjuvec (gebakken vlees en groenten) ontkom je ook bijna niet. De meest populaire visgerechten zijn gebakken zoetwatervissen zoals snoekbaars en karper. Veel gerechten worden gecombineerd met geitenkaas en olijven. Enkele smakelijke voorbeelden? Sarma is een populair lunchgerecht, het bestaat uit gehakt omwikkeld met kool of wijnbladeren. Tavë Prizreni is een traditionele ovenschotel uit de regio om Prizren en wordt bereid met lamsvlees, aubergines, groene paprika's, uien, tomaten.

Er is ook keuze uit gerechten zonder vlees. Typische salade-ingrediënten zijn tomaten, ui, knoflook, paprika, komkommer, aardappel, kool, sla, wortelen en bonen. Ajvar wordt bereid van geroosterde of gekookte paprika’s en wordt gegeten als broodbeleg of als bijgerecht bij andere gerechten. Tarator is een populair gerecht voor de zomer, het is een traditionele salade van komkommer, knoflook en yoghurt.

Drinken in Kosovo: Koffie wordt in Kosovo veel gedronken en overal geserveerd in cafés, bars of restaurants. Ook thee is overal verkrijgbaar. Populaire traditionele alcoholische dranken in Kosovo zijn rasoj (gemaakt van gefermenteerde rodekool) en rakia (populaire regionale alcoholische drank met fruitbrandewijn). Andere populaire dranken zijn boza (frisdrank gemaakt van maïs en tarwebloem), ayron (mix van yoghurt, water en zout), limonade, kompot (niet-alcoholisch, gemaakt van seizoensfruit zoals kweepeer) en bier. Tot de lokale bieren van Kosovo behoren Birra Peja, Birra Ereniku en Birra Prishtina.

Het klimaat en de geografische ligging van Kosovo maken het land geschikt voor de productie van wijn. In dé wijnregio van Kosovo, Dukagjini, vind je de meeste wijngaarden. Bekende Kosovaarse wijnen zijn o.a. Bodrumi i Vjeter, Stone Castle en Theranda. Zeker het proeven waard!

De nationale feestdagen van Kosovo zijn als volgt: Nieuwjaarsdag (1 januari), Orthodox Kerstmis (7 januari), Onafhankelijkheidsdag (17 februari), Dag van de Grondwet (9 april), Orthodox Pasen, Dag van de Arbeid (1 mei), Dag van Europa (9 mei) en Katholiek Kerstmis (25 december). Naast de officiële feestdagen zijn er nog acht officiële gedenkdagen.

Het overgrote deel van de bevolking van Kosovo is moslim, de inwoners die mee doen met de Ramadan vieren ook Suikerfeest en het Offerfeest. Islamitische feestdagen verschuiven elk jaar zo'n 10 à 11 dagen. De exacte data zijn afhankelijk van de lokale waarneming van de maan en worden kort tevoren aangekondigd.

Een klein deel van de bevolking is orthodoxchristelijk, de religieuze feestdagen worden op net wat andere dagen gevierd dan in Nederland en België. Zo vieren orthodoxchristelijke Kosovaren Kerstmis bijvoorbeeld op 7 januari. Op 28 juni viert de Servische minderheid het orthodox Sint-Vitus.

Festivals in Kosovo: Vooral in de maanden juni tot en met september vinden er op veel plaatsen festivals plaats. Deze variëren van folkloristische festivals met traditionele muziek en dans tot hippe dancefeesten. Het 40 Bunar Fest, is een niet-traditioneel festival voor waaghalzen, dat wordt gehouden in Prizren (Kosovo). Een race met tractorbanden in een wilde rivier, de Bistrica.

Net als in Nederland en België is een fooi in Kosovo een blijk van waardering voor goede service, maar geen verplichting. Meestal is een fooi bij een restaurant in Kosovo op de rekening inbegrepen. Is de fooi niet inbegrepen, dan is 10% gebruikelijk. Bij taxichauffeurs kun je het bedrag afronden.

De reisbegeleiders, lokale gidsen en chauffeurs die voor Koning Aap werken verwachten een fooi, mits ze hun werk naar voldoening gedaan hebben. Een richtbedrag voor je reisbegeleider is € 2,00 à € 3,00 per reiziger per dag.

Voor de chauffeur is een fooi van € 1,00 à € 1,50 per reiziger per dag eveneens een mooi richtbedrag, mits ze hun werk naar voldoening gedaan hebben.

De republiek Kosovo heeft een oppervlakte van 10.887 km² en is daarmee een stuk kleiner dan België (30.689 km²) en Nederland (41.543 km²). Het land ligt in Zuidoost-Europa en grenst aan Montenegro, Albanië, Noord-Macedonië en Servië. De Kosovaarse hoofdstad is Pristina. Daarnaast zijn er nog een aantal grote steden zoals Prizren, Ferizaj, Mitrovica, Gjakova en Peja. Kosovo is een van de armste en minst ontwikkelde gebieden in Europa.

Landschap van Kosovo: Kosovo is omringd door bergen. Het Šargebergte in het zuiden en zuidoosten grenst aan Noord-Macedonië. Dit is een van de populairste toeristische gebieden en skigebieden van de regio, met Brezovica en Prevalla als de belangrijkste toeristencentra. In het noorden van Kosovo bevinden zich de Kopaonik bergen. De zuidwestgrens met Montenegro en Albanië is ook bergachtig, hier bevindt zich de hoogste piek van het land, de Gjeravica (2656 meter). Behalve veel bergen kent Kosovo twee grote vlakten, het Metohija bekken in het westen en de Kosovo vlakte ter hoogte van hoofdstad Pristina.

Erkenning van Kosovo: De Balkanoorlog in de jaren ‘90 heeft in Kosovo diepe sporen achtergelaten. Op 17 februari 2008 riep het land een eenzijdige onafhankelijkheid uit van Servië. De meerderheid van de Kosovaarse bevolking streefde al enige tijd naar afsplitsing van Servië. De onafhankelijkheid van Kosovo wordt door het merendeel van de leden van de Verenigde Naties erkend, waaronder België en Nederland. Buurland Servië erkent de onafhankelijkheid niet en beschouwt Kosovo als Servische provincie. Ook binnen de Europese Unie zijn er leden die die de onafhankelijkheid van Kosovo niet erkennen (o.a. Griekenland, Spanje, Cyprus en Roemenië).

In Kosovo is ruim 96% van de bevolking moslim. Ongeveer 1,4% van de bevolking is orthodoxchristelijk en ruim 2% is katholiek. Er is geen sprake van extremisme, aanhangers van deze voornaamste godsdiensten in Kosovo leven tegenwoordig over het algemeen prima met elkaar samen.

De meeste inwoners in Kosovo spreken Albanees (Gegisch). Minderheden spreken Servisch, Bosnisch, Turks en Romani. In hotels en bij bezienswaardigheden kun je meestal ook wel met Engels uit de voeten.

Kosovo is een klein land, maar heeft vanwege de bergen toch heeft verschillende klimaten, waaronder een continentaal klimaat (Pristina) en een zeeklimaat (Prizren).

Beste reistijd in Kosovo: Van mei tot en met oktober is de beste periode voor een reis naar Kosovo met Koning Aap. De temperaturen liggen in juli en augustus in grote delen van Kosovo gemiddeld tussen de 20 en 28 graden. Uiteraard geldt voor bergachtige gebieden dat de temperatuur over het algemeen lager ligt naarmate je meer stijgt. De zomers zijn aangenaam warm, maar ook in de lente en herfst is het lekker weer. In de lente valt relatief wat meer regen. De winters zijn koud met sneeuw en de temperatuur kan gemakkelijk tot -10 graden Celsius zakken. Aangezien Kosovo geen toeristische bestemming is hoef je qua drukte geen rekening te houden met een hoog- en laagseizoen.

Klimaattabel Kosovo: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius, aantal zonuren per dag, aantal dagen per maand met minimaal 1 mm neerslag per dag en de gemiddelde temperatuur van het zeewater (indien van toepassing).

PRISTINA

Maand	T gem	Zon	Neerslag	T w
Januari	-1	2	11	-
Februari	2	3	11	-
Maart	5	4	12	-
April	10	5	13	-
Mei	15	7	13	-
Juni	19	8	12	-
Juli	22	9	8	-
Augustus	23	9	8	-
September	17	7	8	-
Oktober	13	5	9	-
November	7	3	12	-
December	1	2	12	-

De Nederlandse overheid heeft een website waar je informatie vindt over alle Nederlandse vertegenwoordigingen wereldwijd. Hieronder vallen bijvoorbeeld ambassades en consulaten. Hier vind je ook actuele informatie over je reis naar Kosovo en de adressen en locaties van de ambassade en de eventuele consulaten in Kosovo. Kijk voor meer informatie op nederlandwereldwijd.nl. Belgen kunnen kijken op diplomatie.belgium.be.

Ambassade van Kosovo in Nederland
Koninginnegracht 44, 2514 AD 's-Gravenhage
T +31 70 302 00 25
E [email protected]

Ambassade van Kosovo in België
Roger Vandendriesschelaan 38, 1150 Sint-Pietes-Woluwe
T +32 2 773 27 00; +32 2 773 27 09
I www.belgische-ambassade.com

Nederlandse ambassade in Pristina
Xhemajl Berisha 12, Velania, Pristina
T +38338516101
E [email protected]
I www.nederlandwereldwijd.nl

Diplomatiek bureau van België in Pristina
Rruga Kuvendi I Bujanit, 14, Taslixhe 1, 10000 Pristina
T +383 38 518 918
T +383 49 154 444 (Noodnummer voor Belgen buiten de openingsuren)
E [email protected]
I https://kosovo.diplomatie.belgium.be/nl

Het makkelijkste is om in Kosovo met een rugzak of weekendtas met wieltjes te reizen. Een harde koffer mag ook mee, maar deze is vooral vaak moeilijk op te bergen in de bus.

Wat betreft je kleding raden we je aan op je Kosovo rondreis om praktische, luchtige kleding mee te nemen die zich makkelijk laat combineren (laag over laag). Zelfs in de zomer kan het ’s avonds afkoelen. Een (fleece)trui of vest is handig voor de koele avonden. Lange mouwen en een lange broek bieden 's avonds bescherming tegen eventuele muggen.

Bij bezoek aan een moskee gelden een kledingvoorschriften. Vrouwen dienen hun haar met een sjaal te bedekken en dragen hun rok, jurk of broek tot over de knie. De armen moeten in zijn geheel bedekt. Mannen dienen een lange broek te dragen en de armen tot op de elleboog te bedekken.

In Kosovo beschikken veel hotels, restaurants en cafés over wifi. Kosovo is geen lid van de Europese Unie en daarom zullen er roamingkosten gerekend worden met internetten op je mobiele telefoon. Vraag je provider naar de voorwaarden. Of kijk hier voor meer informatie.

Het internationale landennummer van Kosovo is: +383. Wil je naar huis bellen? Gebruik dan voor Nederland +31 en voor België +32.

De netspanning in Kosovo is 230 volt. Er worden dezelfde stopcontacten gebruikt als in Nederland en België, je hoeft dus geen wereldstekker mee te nemen. Kijk hier als je wilt zien wat voor stopcontact en stekkers in Kosovo gebruikelijk zijn.

Wil je mensen in fotograferen, vraag dan altijd eerst om toestemming. Oudere mensen of vrouwelijke bouwvakkers worden liever niet gefotografeerd in werkkleding en kunnen soms heftig protesteren tegen je onbarmhartige camera. Het gebruik van fototoestel of videocamera in musea en bij bezienswaardigheden is bijna overal toegestaan, maar er moet vaak wel extra voor betaald worden. Flitsen is in kerken en musea meestal niet toegestaan.
Het is verboden om strategische objecten zoals bruggen, militaire objecten en grensposten te fotograferen.

De munteenheid van Kosovo is de euro. Dit is best bijzonder, want Kosovo is geen lid van de Europese unie. In etnisch Servische gebieden wordt ook de Servische dinar gebruikt.

Pinnen in Kosovo: Er zijn voldoende geldautomaten te vinden, het is dus niet nodig om veel contant geld mee te nemen. Bankpassen worden geaccepteerd bij geld- en betaalautomaten met een Cirrus- of Maestrologo. Creditcards worden in de meeste restaurants, grote hotels en tankstations geaccepteerd.

Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimumbedrag voor je maaltijden, drankjes, optionele excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen.

Hoewel inentingen in de landen van voormalig Joegoslavië niet verplicht zijn, worden ze in de meeste landen wel aanbevolen. Hoeveel en welke vaccinaties je nodig hebt, hangt af van het soort reis en het gebied dat je bezoekt. Actuele informatie staat op www.lcr.nl, de site van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering dat richtlijnen uitgeeft voor vaccinaties en preventie van malaria. In België kun je vergelijkbare informatie krijgen bij het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen www.wanda.be.

Vaccineren bij je thuis: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Koning Aap heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten. Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum (enkel in Nederland). Als je minstens 4 weken voor vertrek contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD! Maak hier een afspraak voor jouw vaccinaties.

Reisapotheek voor een reis naar Kosovo: Neem op je reis door Kosovo een kleine reisapotheek mee met daarin o.a. jodium, pleisters en middelen tegen koorts, diarree, verstopping, insectenbeten, zonnebrand en eventueel een middel tegen reisziekte. Denk ook aan een tekentang, thermometer (onbreekbaar), ORS (Oral Rehydration Salts, tegen uitdroging) en vitaminetabletten. Voor de hygiëne op reis o.a. een flesje desinfecteergel en ontsmettingsdoekjes.

Europees Medisch Paspoort: Handig om mee te nemen is het Europees Medisch Paspoort, een document waarmee je in urgente situaties veel problemen kan voorkomen. Het paspoort is opgesteld in elf talen, waardoor de hulpverlener (in het buitenland) eenvoudig de gegevens van de patiënt, zijn of haar ziekten, aandoeningen en medicijngebruik kan opzoeken. Ook is vermeld wie de behandelende arts is en wie er in dringende gevallen gewaarschuwd kan worden. Het medisch paspoort is onder andere verkrijgbaar bij huisarts, de Reisdokter, apotheek en GGD.

Goede reisverzekering: In Kosovo vind je ziekenhuizen in de grotere plaatsen en klinieken en gezondheidsposten op het platteland. Het niveau van de medische zorg ligt lager dan in West-Europa. De artsen zijn over het algemeen goed opgeleid, maar het ontbreekt vaak aan faciliteiten, geneesmiddelen en goed opgeleid ondersteunend personeel. Het is belangrijk om een goede reisverzekering af te sluiten. Houd er rekening mee dat mogelijk contant moet worden betaald voor de verlening van medische zorg.

Over het algemeen zijn de winkels in Kosovo geopend van 9.00 tot 21.00 uur. Supermarkten en buurtwinkels hebben vaak bredere openingstijden. Ook in toeristische gebieden zijn veel winkels, met name in de zomermaanden, langer geopend.

Moslims die de ramadan aanhouden, onthouden zich in deze vastenmaand van zonsopkomst tot zonsondergang van eten en drinken. Je merkt daar in Kosovo weinig van, als niet-moslim kun je overdag gewoon eten en drinken. Het wordt wel op prijs gesteld wanneer je niet eet, drinkt en rookt in openbare ruimtes. Houd er rekening mee dat sommige restaurants, winkels en musea tijdens de ramadan aangepaste openingstijden kunnen hebben. Na zonsondergang wordt het drukker op de weg en vooral restaurants kunnen snel vollopen tijdens de iftar (eerste maaltijd na zonsondergang).

Internationaal paspoort of identiteitskaart (ID-kaart):
Wij adviseren je om op reis te gaan met een internationaal paspoort of identiteitskaart dat bij terugkeer van je reis nog minimaal zes maanden geldig is.

Visum:
Voor deze bestemming is er voor reizigers met een Nederlandse of Belgische nationaliteit geen visum nodig.

Als je afwijkend reist van de groepsreis raden wij je aan om je goed te laten informeren over of je een visum nodig hebt. Onze partner Traveldocs helpt je graag verder en is telefonisch bereikbaar via +31 (0)23 2210004. Traveldocs is een gespecialiseerde visumdienst voor Nederland (voor Nederlandse paspoorthouders) en België (voor Belgische paspoorthouders).

Kijk op de website van Traveldocs voor meer informatie: 

- Nederlandse reizigers bezoeken: visum-legalisatie.nl/koningaap-nl
- Belgische reizigers bezoeken: visum-legalisatie.nl/koningaap-be

Reizigers die niet beschikken over de Nederlandse of Belgische nationaliteit, dienen zelf contact op te nemen met de betreffende ambassade(s) en hun eventuele visum te regelen.

Reizigers met meereizende kinderen onder de 18 jaar dienen zelf bij de betreffende ambassade te infomeren naar eventuele aanvullende toelatingseisen.

Er is geen tijdsverschil met Nederland en België. De zomertijd van Kosovo loopt gelijk aan die van de Benelux.

In gebieden waar oorlog is gevoerd liggen nog mijnen. Meer dan 50.000 mijnen zijn nog niet geruimd. Deze mijnen liggen vooral in de binnenlanden en in de bergen. Let op borden die waarschuwen voor mijnenvelden. Volg de aanwijzingen op de borden en verlaat de gemarkeerde wegen niet.

Over het algemeen is Kosovo redelijk veilig. Wel is het zaak om je gezonde verstand te gebruiken. Als je 's avonds op pad gaat is het verstandig om in je hotel te informeren welke gebieden je beter kunt mijden. Zoals overal moet je oppassen voor kleine criminelen. Drukke plaatsen als markten, winkelstraten en openbaar vervoer zijn favoriet bij zakkenrollers (net als in Nederland en België). Pas op in het verkeer. Automobilisten hebben soms de neiging om verkeerslichten, snelheidsgeboden en zebrapaden te negeren. Mocht je onverhoopt bestolen worden of iets naars overkomen, zorg dan dat je de app ‘SOS op reis’ gedownload hebt zodat je alle belangrijke telefoonnummers bij de hand hebt. En vergeet niet om aangifte bij de politie te doen in verband met de verzekering.

Reisadviezen Kosovo: Actuele informatie over de veiligheid vind je op nederlandwereldwijd.nl of op diplomatie.belgium.be. Nederlanders kunnen in geval van nood 24/7 bellen met het contactcenter van Buitenlandse Zaken, telefoon +31 247 247 247. Ook via het Twitteraccount @247BZ of de 24/7 BZ Reisapp kun je direct contact opnemen met het contactcenter.