Landinformatie Servië

Servië telt ongeveer 6,9 miljoen inwoners (exclusief Kosovo). De Serven zijn met 83% veruit de grootste bevolkingsgroep. In het noorden woont een grote minderheid van etnische Hongaren. Ook wonen er mensen uit andere republieken van voormalig Joegoslavië zoals Bosniërs en Kroaten. De rest van de bevolking bestaat uit onder andere Albanezen, Roemenen, Bulgaren, Slowaken en Roma.

In het midden en noorden van Servië bevinden zich de meeste grote steden. De hoofdstad Belgrado is met circa 1,2 miljoen inwoners de grootste stad van het land. Andere grote steden met meer dan 100.000 inwoners zijn Novi Sad, Niš, Kragujevac en Subotica.

Servië ligt al eeuwenlang in de overgangszone tussen oost en west. Eerst tussen het Byzantijnse en het Romeinse rijk, daarna tussen het Ottomaanse Rijk en het christelijke westen. Zelfs in de communistische periode bevond de regio zich ergens tussen het Warschaupact en het NAVO pact. Het resultaat van deze centrale geografische ligging is een samenleving met invloeden van verschillende culturen, volkeren en godsdiensten.

Buitenlandse bezoekers ervaren meestal al snel de gastvrijheid en hartelijkheid van de Servische bevolking. Bij het introduceren of een eerste ontmoeting wordt de rechterhand geschud. Bij volgende ontmoetingen is het gebruikelijk dat je elkaar drie keer op de wang kust. Als je in gesprek met locals gaat zal ongetwijfeld het traumatische verleden ter sprake komen. Veel bewoners van voormalig Joegoslavië hebben meerdere oorlogen overleefd, sommigen hebben er erg onder geleden. Dat hoor je ook terug in de volksmuziek die zowel blij als melancholisch klinkt.

Cultureel erfgoed in Servië: Het Servisch cultureel erfgoed omvat tal van roerende en onroerende culturele goederen. Er zijn historische, religieuze en culturele bouwwerken, archeologische vindplaatsen en opgravingen, diverse kunstwerken, manuscripten en boeken. UNESCO heeft de volgende locaties toegevoegd aan zijn Werelderfgoedlijst: het Servisch-orthodoxe Studenicaklooster, Stari Ras (forten, kerken en kloosters), het Sopoćaniklooster, Stećci in West-Servië (begraafplaatsen met middeleeuwse grafstenen) en het laat-Romeinse versterkte paleis Gamzigrad-Romuliana.

Folklore in Servië: Etnische klederdracht behoort eveneens tot het culturele erfgoed van Servië. Al eeuwenlang is kleding gebruikt om klasse, etniciteit, sociale en professionele status aan te duiden. Vooral de bewaarde collecties kledingstukken (mannenkleren, maar toch vooral vrouwenkledij) uit de 19de en de eerste decennia van de 20ste eeuw kenmerken zich door een grote verscheidenheid aan vormen, ornamenten en kleuren. In de kleding werd door de makers ook individuele vaardigheden gebaseerd op erfgoed en traditie gedemonstreerd. Tegenwoordig wordt de traditionele klederdracht alleen nog gedragen door sommige ouderen op het platteland, of tijdens speciale evenementen zoals etnische festivals, op religieuze en nationale feestdagen, tijdens bruiloften, bij toeristische attracties en door dansgroepen die traditioneel dansen.

Eten in Servië: Serviërs zijn vaak echte Bourgondiërs, ze genieten van rijk en smakelijk eten. Gewoonlijk wordt er in Servië driemaal per dag gegeten, waarbij de lunch de belangrijkste maaltijd is. De lunch bestaat vaak uit meerdere gangen.

De keuken van de Balkan, en dan vooral de landen van het voormalige Joegoslavië, kenmerkt zich vooral door een enorme variatie en het veelvuldig gebruik van kruiden. Het gebied staat vooral bekend om de paprika, zure room en gerookt spek. Veel gerechten komen van de gril. Bekende Balkangerechten zijn: burek (deeggerecht met gehakt of kaas), lukanci (zelfgemaakte chorizo-achtige varkensworstjes met paprikaschijfjes) en raznjici (spies met gegrilde stukjes varkensvlees).

Servië is bekend om zijn gegrilde vleesgerechten. Regionale keukens variëren van pittige Hongaarse goulash tot Turkse kebabs. Ben je vegetariër, vraag dan om posna hrana ('vleesloos eten'). Bekend is ook de Servische bonensoep. In Servië ontkom je niet aan kajmak (romig zuivelproduct, vergelijkbaar met zure room), dit wordt op alles geserveerd van brood tot hamburgers. De nationale gerechten van Servië omvatten pljeskavica (een pittige hamburger van rund- of varkensvlees), ćevapi (gegrild gehakt vlees) en Karađorđeva šnicla (schnitzel).

Door zijn vruchtbare grond is Servië rijk aan groente, fruit en andere natuurproducten zoals honing. Zo is het land bijvoorbeeld een van de grootste exporteurs van frambozen ter wereld. Het is dan ook logisch dat Serviërs gewend zijn hier volop gebruik van te maken. Gedurende de oogsttijd legt iedereen een voorraadje aan en bereiden families typisch Servische gerechten en dranken. Langs de weg zie je dan kraampjes met de verse oogst, zoals aubergines, bonen en paprika’s. Behalve al dat fruit en al die groenten vormt (witte) kaas een belangrijk onderdeel van de Servische keuken.

Drinken in Servië: Koffie is de meest geconsumeerde niet-alcoholische drank in Servië. Vaak is dat Turkse koffie, soms ingeschonken vanuit traditionele kannetjes. Wil je liever geen koffieprut onder in je kopje, vraag dan om een Nescafé, espresso of cappuccino. Ook is thee verkrijgbaar, hoewel kruidenthee in Servië eerder als medicijn wordt gebruikt dan als drank. Het mineraalwater Knjaz Milos wordt beschouwd als nationaal merk. Een aantal merken fruitsap wordt lokaal geproduceerd. Rakija (brandewijn) is in Servië een algemene term voor gedestilleerde dranken die zijn gemaakt van fruit. Relatief veel mensen brouwen hun eigen rakija. Wie van sterk gedestilleerd houdt kan proeven van dé nationale drank slivovitsj, brandewijn gemaakt van pruimen. Maar wees voorzichtig, het alcoholpercentage bedraagt vaak meer dan 50%. Ook bier wordt veel gedronken, er zijn in Servië wel 14 brouwerijen. Hoewel het land flink wat wijngaarden telt heeft Servië nog steeds weinig internationale erkenning als wijnproducent. Proosten doe je door glazen te klinken, oogcontact te maken en luid te verklaren "Živeli".

Dit zijn de officiële feestdagen in Servië waarop bijna iedereen vrij is: 1 januari (Nieuwjaarsdag); 2 januari; 7 januari (orthodoxe Kerstdag, Božic); 15 en 16 februari (Dagen van de Republiek Servië, Sretenje); 1 en 2 mei (Dagen van de Arbeid, Praznik Rada); 11 november (Dag van de Vrede Eerste Wereldoorlog, net als in België en Frankrijk, Dan Primirja). Ook orthodox Pasen heeft vrije dagen, maar die verschillen van jaar tot jaar.

Festivals in Servië: Jaarlijks vinden er evenementen en festivals plaats in Servië, het zijn belangrijke publiekstrekkers voor het land. Het festivalseizoen, met bijvoorbeeld traditionele wijnfeesten, bierfestivals en eigentijdse popfestivals, vindt plaats in de zomer. Zo is het Exit Festival in de stad Novi Sad, met muziekstijlen die variëren van hiphop en dance tot reggae en jazz, ondertussen uitgegroeid tot Europa's grootste, internationale popfestival. Een ander belangrijk muziekfestival is in Nis, waar jaarlijks in de zomer het Nisville Jazzfestival wordt georganiseerd. Ook het Guca Festival is noemenswaardig. Het wordt jaarlijks gehouden in augustus en is geschikt voor mensen die geïnteresseerd zijn in traditionele Servische muziek. In het dorpje Guca wordt dan gestreden om de 'gouden trompet' en goed gefeest. Denk aan marktkraampjes op allerlei plekken, traditionele voorstellingen, straatmuzikanten en dansende mensen.

Net als in Nederland en België is een fooi in Servië een blijk van waardering voor goede service, maar geen verplichting. Meestal is een fooi bij een restaurant in Servië op de rekening inbegrepen. Is de fooi niet inbegrepen, dan is 10% gebruikelijk. Bij taxichauffeurs kun je het bedrag afronden.

De reisbegeleiders, lokale gidsen en chauffeurs die voor Koning Aap werken verwachten een fooi, mits ze hun werk naar voldoening gedaan hebben. Een richtbedrag voor je reisbegeleider is € 2,00 à € 3,00 per reiziger per dag.

Voor de chauffeur is een fooi van € 1,00 à € 1,50 per reiziger per dag eveneens een mooi richtbedrag, mits ze hun werk naar voldoening gedaan hebben.

De republiek Servië (Republika Srbija) ligt in het zuidoosten van Europa en wordt aan alle zijden door land omgeven, er zijn geen grenzen met de zee. Servië heeft nogal wat buurlanden: Noord-Macedonië, Albanië, Montenegro, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Hongarije, Roemenië en Bulgarije. De hoofdstad van Servië is Belgrado (in het Servisch: Beograd).

De autonome Servische provincie Kosovo heeft in 2008 eenzijdig de onafhankelijkheid uitgeroepen maar wordt internationaal niet algemeen erkend. Tientallen landen erkennen Kosovo inmiddels wel als zelfstandige staat, waaronder Nederland en België. Servië erkent de onafhankelijkheid van Kosovo echter niet. Servië heeft (zonder Kosovo) een oppervlakte van 77.474 km². Ter vergelijk: Nederland heeft een oppervlakte van 41.543 km² en België van 30.689 km². Servië is dus groter dan België en Nederland tezamen.

Servië was lange tijd onderdeel van het Ottomaanse Rijk, maar werd in het eind van de 19de eeuw voor korte tijd onafhankelijk. In 1919 werd het land onderdeel van Joegoslavië, dat eerst een koninkrijk was en na de Tweede Wereldoorlog een socialistische dictatuur werd onder de leider Tito. In de jaren 90 viel Joegoslavië langzaam uiteen totdat alleen Servië en Montenegro overbleven. In 2006 viel het land uiteen en werden Servië en Montenegro aparte landen. Servië wordt vaak gezien als de ‘opvolger’ van Joegoslavië.

Het noorden van Servië ligt op de Pannonische vlakte, een regio die Vojvodina heet en vooral uit graanvelden bestaat. Het midden van het land is heuvelachtig en kent meer bos. De hogere berggebieden vind je in het zuiden van Servië. De hoogste top is de Midžor (2169 meter). Servië heeft een vrij beperkt wegennet van hoofdwegen, dat alleen de grootste plaatsen verbindt. Kleinere plaatsen kunnen vaak alleen via secundaire wegen bereikt worden.

Servië heeft geen kustlijn en is afhankelijk van de rivieren die uitmonden in de Zwarte Zee of de Adriatische Zee. Ook verbinden de rivieren Servië met het noorden en westen van Europa. Ze dienen voor het transport, het opwekken van energie en watergebruik. De belangrijkste rivier van Servië is de Donau die bijna 600 kilometer door Servisch grondgebied stroomt. Andere belangrijke rivieren zijn de Zapadna Morava en de Juzna Morava. Daarnaast heeft Servië veel meren en stuwmeren. De stuwmeren zorgen voor het opwekken van energie door middel van waterkracht. Van de vele stuwmeren is de IJzeren Poort in het oosten van Servië het grootst (253 km²).

De christelijke Servisch-orthodoxe Kerk, opgericht in 1219, vormt de grootste geloofsgemeenschap in Servië met 85%. Je vindt verspreid door het land veel orthodoxe kloosters en kerken. Het grootste Servisch-orthodoxe kerkgebouw in de wereld en tevens het grootste orthodoxe kerkgebouw ter wereld is de Kathedraal van de Heilige Sava in Belgrado. Sint Sava is de stichter van de Servisch-orthodoxe Kerk. Hij is een van de belangrijkste heiligen in Servië en tevens de patroonheilige van onderwijs en geneeskunde. Zijn gedenkdag is 27 januari, die ook als de 'Dag van de Spiritualiteit' wordt gevierd. Het is geen officiële vrije dag.

Na de Servisch-orthodoxen volgen de geloofsgemeenschappen van rooms-katholieken met 5,5%, moslims met 3,2% en protestanten met 1,1%.

De taal van Servië is het Servisch. Het geschreven Servisch gebruikt zowel een gewoon Latijns alfabet als een Cyrillisch alfabet. Daarnaast zijn er delen van het land waar Albanees, Hongaars, Roemeens en Bulgaars wordt gesproken. In hotels en restaurants wordt vaak goed Engels gesproken.

Enkele Servische woorden:
Ja = da
Nee = ne
Goedemorgen = dobre jutro
Goedemiddag = dobar dan
Goedenavond = dobro veče
Dank je wel = hvala vam

Het klimaat van Servië lijkt wellicht op het patroon van een landklimaat of continentaal klimaat, maar omdat er voldoende invloed is van de Middellandse Zee mag je in Servië toch spreken van een gematigd zeeklimaat. Zo zorgt de aanwezigheid van de zee in de wintermaanden (december tot en met februari) ervoor dat de afkoeling van het land geremd wordt. In de zomermaanden (juni, juli en augustus) kan de zee juist een afkoelend effect hebben, waardoor de vorming van extreme hitte veelal voorkomen wordt.

Beste reistijd voor Servië: Voor een rondreis Servië kent de periode van mei tot en met september de beste reistijd.

Klimaattabel Servië: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius, aantal zonuren per dag, aantal dagen per maand met minimaal 1 mm neerslag en de gemiddelde temperatuur van het zeewater (indien van toepassing).

BELGRADO

Maand	T gem	Zon	Neerslag	T w
Januari	4	2	12	-
Februari	6	3	11	-
Maart	12	5	12	-
April	17	6	12	-
Mei	22	7	13	-
Juni	25	8	12	-
Juli	27	9	9	-
Augustus	27	9	9	-
September	24	7	7	-
Oktober	18	5	5	-
November	11	3	3	-
December	5	2	2	-

Nederlandse Ambassade in Servië
Milentija Popovica 5b, 11070 Belgrado
T +381112023900
I https://www.nederlandwereldwijd.nl

Belgische Ambassade in Servië
Krunska 18, 11000 Belgrado
T +381 11 323 00 16 of in geval van nood: +381 63 468 669
I https://serbia.diplomatie.belgium.be/nl

Servische ambassade in Nederland
Burgemeester Van Karnebeeklaan 19, 2585BA 's-Gravenhage
T +31 70 363 68 00
I http://www.thehague.mfa.gov.rs/

Servische ambassade in België
Boulevard du Regent 53, 1000 Brussel
T +32 2 / 647-2652, 647-5781, 649-6545
I http://brussels.mfa.gov.rs/index.php

Het makkelijkste is om in Servië met een rugzak of weekendtas met wieltjes te reizen. Een harde koffer mag ook mee op een Servië rondreis, maar deze is vooral vaak moeilijk op te bergen in de bus.

Wat betreft je kleding raden we je aan om praktische, luchtige kleding mee te nemen die zich makkelijk laat combineren (laag over laag). Zelfs in de zomer kan het ’s avonds afkoelen, een (fleece)trui of vest is dus handig. Wij raden aan stevige wandelschoenen mee te nemen. In religieuze gebouwen geldt vaak een kledingvoorschrift: vrouwen dragen hun rok of broek tot over de knie en de armen zijn geheel bedekt en mannen dragen daar een lange broek en bedekken hun armen tot op de elleboog.

In vrijwel heel Servië is er in hotels en restaurants Wifi. Soms gratis, soms tegen kosten. Servië is geen lid van de Europese Unie. Voor landen buiten de Europese Unie worden voor mobiel internetgebruik roamingkosten in rekening gebracht. Voor de exacte voorwaarden dien je contact op te nemen met je provider. Of kijk hier voor meer informatie: www.bellen.com/bellen-buitenland/roaming-tips

Het internationale landennummer van Servië is: +381. Wil je naar huis bellen? Gebruik dan voor Nederland +31 en voor België +32.

De netspanning in Servië is 230 volt. Er worden dezelfde stopcontacten gebruikt als in Nederland en België, je hoeft dus geen wereldstekker mee te nemen. Kijk hier als je wilt zien wat voor stopcontact en stekkers in Servië gebruikelijk zijn.

Wil je personen fotograferen realiseer je dan dat niet iedereen het op prijs om zomaar gefotografeerd te worden. Het wordt zeker gewaardeerd wanneer je het eerst vraagt (je camera laten zien met vragende blik is al voldoende). Je mag in Servië geen luchthavens, militaire installaties, grensovergangen en andere veiligheidsgevoelige objecten fotograferen. Ook fotograferen in kerken en musea is vaak niet toegestaan, maar dat staat meestal aangegeven.

De munteenheid van Servië is de dinar (RSD). Kijk voor de dagkoers op www.oanda.com. Wissel voor je vertrek Servisch geld weer om of geef het uit. Buiten Servië is de Servische dinar niet of nauwelijks te wisselen.

Pinnen in Servië: Servië heeft voldoende geldautomaten in de grote steden. Bankpassen worden geaccepteerd bij geld- en betaalautomaten met een Cirrus- of Maestrologo. Actuele informatie over geldautomaten in een bepaalde plaats is onder meer te vinden op mastercard.com/atmlocator en visa.com/atmlocator. Er geldt voor bankpassen meestal een bestedingslimiet per dag of per week. De meeste winkels en restaurants aanvaarden buitenlandse creditcards.

Prijsniveau in Servië: Servië wordt over het algemeen niet beschouwd als een duur vakantieland. Prijzen in steden zoals Belgrado, Nis en Novi Sad liggen wel iets hoger dan op het Servische platteland. Grof gezien liggen de prijzen er wat lager dan in Nederland en België.

Zakgeld: Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimumbedrag voor je maaltijden, drankjes, optionele excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen.

Hoewel inentingen in Servië niet verplicht zijn, worden ze wel aanbevolen. Hoeveel en welke vaccinaties je nodig hebt, hangt af van het soort reis en het gebied dat je bezoekt. Actuele informatie staat op www.lcr.nl, de site van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering dat richtlijnen uitgeeft voor vaccinaties en preventie van malaria. In België kun je vergelijkbare informatie krijgen bij het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen www.wanda.be.

Vaccineren bij je thuis: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Koning Aap heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten. Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum (enkel in Nederland). Als je minstens 4 weken voor vertrek contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD! Maak hier een afspraak voor jouw vaccinaties (alleen mogelijk in Nederland).

Reisapotheek voor je reis door Servië: Neem op je rondreis door Servië een kleine reisapotheek mee met daarin o.a. pleisters, ontsmettingsmiddel en middelen tegen koorts, diarree, verstopping, insectenbeten, zonnebrand en eventueel een middel tegen reisziekte. Denk ook aan een tekentang, thermometer (onbreekbaar), ORS (Oral Rehydration Salts, tegen uitdroging) en vitaminetabletten. Voor de hygiëne op reis o.a. een flesje desinfecteergel en ontsmettingsdoekjes.

Europees Medisch Paspoort: Handig om mee te nemen is het Europees Medisch Paspoort, een document waarmee je in urgente situaties veel problemen kan voorkomen. Het paspoort is opgesteld in elf talen, waardoor de hulpverlener (in het buitenland) eenvoudig de gegevens van de patiënt, zijn of haar ziekten, aandoeningen en medicijngebruik kan opzoeken. Ook is vermeld wie de behandelende arts is en wie er in dringende gevallen gewaarschuwd kan worden. Het medisch paspoort is onder andere verkrijgbaar bij huisarts, de Reisdokter, apotheek en GGD.

Goede reisverzekering: In Servië vind je ziekenhuizen in de grotere plaatsen en klinieken en gezondheidsposten op het platteland. Het niveau van de medische zorg is in de meeste landen lager dan in West-Europa. De artsen zijn over het algemeen goed opgeleid, maar het ontbreekt vaak aan faciliteiten, geneesmiddelen en goed opgeleid ondersteunend personeel. Het is belangrijk om een goede reisverzekering af te sluiten. Houd er rekening mee dat mogelijk contant moet worden betaald voor de verlening van medische zorg.

De openingstijden van winkels in Servië verschillen per plaats. In Belgrado zijn de meeste winkels bijvoorbeeld elke dag open tot 22.00 uur en op zondag een halve dag. De hoofdstad heeft zelfs enkele 24/7 supermarkten.

De meeste banken zijn doordeweeks geopend tot 17.00 uur en op zaterdag tot 13.00 uur. Musea zijn meestal gesloten op maandag. Daarnaast zijn er veel musea die in het weekend slechts beperkt open zijn, bijvoorbeeld alleen ‘s ochtends.

Internationaal paspoort of identiteitskaart (ID-kaart):
Wij adviseren je om op reis te gaan met een internationaal paspoort of identiteitskaart dat bij terugkeer van je reis nog minimaal zes maanden geldig is.

Visum:
Voor deze bestemming is er voor reizigers met een Nederlandse of Belgische nationaliteit geen visum nodig.

Als je afwijkend reist van de groepsreis raden wij je aan om je goed te laten informeren over of je een visum nodig hebt. Onze partner Traveldocs helpt je graag verder en is telefonisch bereikbaar via +31 (0) 23 2210004. Traveldocs is een gespecialiseerde visumdienst voor Nederland (voor Nederlandse paspoorthouders) en België (voor Belgische paspoorthouders).

Kijk op de website van Traveldocs voor meer informatie: 
- Nederlandse reizigers bezoeken: visum-legalisatie.nl/koningaap-nl
- Belgische reizigers bezoeken: visum-legalisatie.nl/koningaap-b

Reizigers die niet beschikken over de Nederlandse of Belgische nationaliteit, dienen zelf contact op te nemen met de betreffende ambassade(s) en hun eventuele visum te regelen.

Reizigers met meereizende kinderen onder de 18 jaar dienen zelf bij de betreffende ambassade te infomeren naar eventuele aanvullende toelatingseisen.

Er is geen tijdsverschil met Nederland en België. De zomertijd van Servië loopt gelijk aan die van de Benelux.

Over het algemeen is Servië een veilig land om doorheen te reizen. Net als in elk ander land moet je letten op zakkenrollers. Bewaar waardevolle spullen in de kluis van het hotel (als die beschikbaar is) en neem niet te veel geld mee op zak.

Reisadvies voor Servië: De Nederlandse overheid heeft een website waar je informatie vindt over alle Nederlandse vertegenwoordigingen wereldwijd. Hieronder vallen bijvoorbeeld ambassades en consulaten. Hier vind je ook actuele informatie over je reis naar Servië en de adressen en locaties van de ambassade en de eventuele consulaten in Servië. Kijk voor meer informatie op nederlandwereldwijd.nl. Belgen kunnen kijken op http://diplomatie.belgium.be/nl.

Het landelijke alarmnummer in Servië is 112. Voor de politie bel je 192. Voor de brandweer 193. En voor de ambulance 194.