Reizen naar India

Belangrijke nationale feestdagen in India zijn: Republic Day (26 januari), Independence Day (15 augustus) en de geboortedag van Mahatma Gandhi (2 oktober).

Feesten in India: In een land waar zoveel godsdiensten en culturen hun plek gevonden hebben, is het niet verwonderlijk dat de kalender een opeenvolging van feesten is. Elke streek heeft haar eigen feesten. Sommige zijn ingetogen en vinden vooral in huiselijke kringen plaats. Andere festivals zijn uitbundig en zichtbaar voor iedereen. Op  de volgende websites vind je een kalender of events, met de belangrijkste feestdagen en hun data: www.festivalsofindia.in, www.festivalsinindia.net of www.beleven.org/feesten.

Festivalreizen in India: Als reiziger is het leuk om bepaalde festivals van dichtbij mee te maken. Op diverse vertrekdata kun je getuige zijn van een van de kleurrijke en bruisende festivals in India. Tijdens festivalreizen kunnen de reisroutes worden aangepast. Houd het 'Laatste Nieuws' in de gaten voor de definitieve route (in geval van wijzigingen.

Pongal – Tamil Nadu: Pongal is een oogstfestival uit Zuid-India en staat voor het gunstige begin van Uttarayana (de noordwaartse beweging van de zon, waardoor de dagen weer langer worden). Te vergelijken met Thanksgiving in de VS. Het is een feest waarbij de Indiase boeren de natuur bedanken voor de opbrengsten van het land. Ook de heilige koeien worden in het zonnetje gezet en vrouwen brengen kleurrijke kolams, gelukbrengende patronen, aan voor hun huizen. Het feest duurt vier dagen. De eerste dag is gewijd aan de regen. Dit is een ‘slechte’ dag. Iedereen ruimt die dag zijn huis op en verbrandt zijn oude spullen. De tweede dag is gewijd aan de zon; iedereen koopt nieuwe spullen, maakt buiten een nieuwe kookplaats en kookt daarop rijst in melk en water, genaamd Pongal. Als de pot overkookt betekent dit dat men een goed jaar krijgt. Mensen vragen dan ook aan elkaar of ze een goede Pongal gehad hebben. De derde dag is gewijd aan het vee. Al het vee wordt versierd. De horens van de koeien worden geverfd, ze krijgen een bloemenkrans en ballonnen omgeknoopt en er wordt een offer voor de koeien gehouden. De vierde dag is een familiedag. Gezinnen gaan samen iets leuks doen, zoals familie bezoeken.

Woestijnfestival - Jaisalmer: Jaisalmer verrijst als een fata morgana uit het hart van de Thar woestijn. Een indrukwekkend fort met al zijn praal en pracht, uit gele zandsteen gehouwen, domineert de amberkleurige stad. De Bhati Rajputs van Jaisalmer waren feodale heersers die van de op de karavanen geheven belasting leefden. De karavanen waren geladen met kostbare zijden stoffen en kruiden en brachten de stad een grote weelde. Gedurende jaren bleef Jaisalmer gespaard van invloeden van buitenaf. Toen de handel zich meer begon te richten op de scheepsvaart rond de haven van Mumbai (Bombay), betekende dit het verval van Jaisalmer. Maar het woestijnfort bezit nog altijd het élan eigen aan de vertellingen uit 'Duizend-en-één-nacht'.
De beste tijd om de stad te bezoeken is gedurende het Woestijnfestival in februari, wanneer de stad zindert onder de klanken van melodieuze wijsjes en bonkende ritmes. Er is een parade van kamelen, een hele kleurrijke optocht met dansers, muziek en heel veel mensen in hun meest kleurige sari’s en tulbanden die op de been zijn om dit alles te bekijken. Een schoonheidswedstrijd trekt de meeste aandacht van de plaatselijke mannen. Traditionele dansen, spannende wedstrijden (in het bijzonder een wedstrijd voor het opbinden van tulbanden), touwtrekken, een cricketwedstrijd en races voor kamelen luisteren de festiviteiten op.

Holi – geheel India: Holi of Holi Phagua is een kleurrijk hindoefeest dat jaarlijks gevierd wordt in heel India en Nepal. In feite is het een combinatie van lentefeest, verlossingsfeest en nieuwjaarsfeest. Holi staat in het teken van het begin van een nieuw seizoen, de lente, en daarom spreekt men ook wel van lentefeest of oogstfeest, omdat het in India samenvalt met de graanoogst. Holi wordt ook beschouwd als een overwinningsfeest: de overwinning van het goede op het kwade. Aan de vooravond van Holi is het Holika Dahan. Er wordt een brandstapel gemaakt en een hand rijst in het vuur gegooid, wat geldt als een symbolische verdrijving van het kwaad. Tijdens de ceremonie wordt gebeden, gezongen en gedanst. Na het verbrandingsfeest keert men huiswaarts om de volgende dag terug te keren bij de brandstapel. Men besmeert elkaar dan met as. ‘s Middags besprenkelt men elkaar met parfum en rode en groene kleurstof als teken van vriendschap, hoop en liefde. Men wenst elkaar op deze manier geluk en voorspoed toe. Holi is een vrolijk feest voor alle hindoes, zonder onderscheid van rangen, kasten en standen. Tijdens het feest brengt men bezoek aan familie. Als buitenstaander word je niet ontzien. Trek daarom oude kleding aan want je loopt grote kans dat je deze dag vol gespoten wordt met gekleurde poeders.

Teej Festival - Jaipur: Tijdens het Teej Festival bidden getrouwde vrouwen voor een gelukkig en lang huwelijk tot Parvati en Shiva. Het festival wordt overal in Rajasthan gevierd en is het kleurrijkst in Jaipur. Joohlas (schommels) worden in bomen opgehangen en met bladeren en bloemen versierd. In Jaipur wordt een beeld van de godin Parvati getoond in een kilometer lange processie vergezeld door versierde olifanten, paarden, kamelen, praalwagens en meer. Er wordt muziek gemaakt en gedanst.

Dussera festival – geheel India, bijzonder in Mysore: Een van de belangrijkste festivals in Zuid-India is het Dussera festival. Het is een hindoefestival waarbij  de overwinning van het goede op het kwade wordt gevierd. Er zijn veel legendes over Dussera. Het bekendste verhaal gaat over godin Durga die rijdend op een leeuw de demon met buffelhoofd Mahishasura doodt. Hij terroriseerde de Devas en hun koning Indra. Een ander verhaal komt uit de Ramayana, een hindoeïstisch heldenepos waarin uiteindelijk ook een boze koning wordt verslagen. Tijdens het tiendaagse festival neemt de Ramayana een belangrijke plaats in. Het festival heeft geen restricties voor de kasten. Iedereen kan meedoen en op eigen wijze Durga vereren. Het is dan ook een groot volksfeest. De huizen worden opnieuw geschilderd en het gezin wordt in de nieuwe kleren gestoken. Iedere wijk en dorp heeft een tent ingericht voor Durga. Soms wordt er ook een toegangspoort gebouwd en vinden er processies plaats met muziek, dans en vuurwerk.

Divali – geheel India: Divali, ook genoemd Deepavali, Diwali of Deevali is een van de belangrijkste hindoefeesten. Divali is ook bekend als Lichtjesfeest, en symboliseert de overwinning van het goede over het kwaad, overwinning van het licht over de duisternis, overwinning van de gelukzaligheid over de onwetendheid. Tijdens het feest worden binnenshuis en op de erven kleine lichtjes (diya's) aangestoken. Deze lampen zijn gemaakt van klei, waarin de lichtjes aangemaakt worden met als brandstof geklaarde boter, ofwel ghee. Deze lampjes noemt men diya. Hoe rijker men is, hoe meer diya's men gebruikt. In rijen worden ze op vensterbanken, balkonbalustrades en langs de dakrand geplaatst. Tijdens het feest eet men veel zoetigheid en wordt vuurwerk afgestoken. Divali is een vrolijk feest en wordt vooral gevierd in familieverband.

Pushkar Fair - Pushkar: Elk jaar in de heilige hindoemaand Kartika verandert het slaperige Indiase dorp Pushkar in een spektakel dat zijn weerga niet kent. Vanuit alle uithoeken van de deelstaat Rajasthan trekken kamelenhandelaren met hun kuddes naar het anders zo rustige plaatsje aan het meer, om daar op tijd te arriveren voor Kartik Purnima (volle maan), de officiële begindatum van de Pushkar Fair.
Alhoewel handel de belangrijkste reden voor samenkomst is, draagt de markt het karakter van een groot feest. Op de markt zijn allerlei soorten dieren te koop: ezels, geiten, paarden, stieren, maar bovenal kamelen. Deze kamelenmarkt is de grootste in India en is een bonte verzameling van mensen en dieren, geuren en kleuren, kortom: een gebeurtenis die je eigenlijk niet mag missen als je die periode in India bent. Een kwart miljoen mensen genieten van deze spectaculaire gebeurtenis, die wordt omlijst door muziek, dans en optredens van vuurspuwers en koorddansers. Voor veel Indiërs is de kamelenrace door de zandduinen het hoogtepunt van het festival. De Pushkar Fair is een walhalla voor fotografen; de lokale vrouwen dragen hun meest mooie sari’s en gaan getooid met fonkelende sieraden. De mannen hebben felgekleurde tulbanden boven hun enorme snorren en dragen schoenen met omgekrulde neuzen onder hun witte dhoti’s.

Kloosterfestivals in Ladakh: Ladakh is bekend vanwege de grote gelijkenis met Tibet. Dat geldt niet alleen voor de prachtige vergezichten, het ongerepte en uitgestrekte landschap, maar ook voor de waardevolle kloosters met hun schat aan oorspronkelijke wandschilderingen, godenbeelden, thanka’s en kloosterfestivals. Tijdens deze, doorgaans twee dagen durende, festiviteiten vindt er een wervelende show plaats van kleurrijke gemaskerde dansers. De monniken beelden in hun schitterende (soms eeuwenoude) gewaden en angstaanjagende maskers de verschillende goden uit en vertellen zonder woorden hun verhaal van de overwinning op het kwaad.
Elk klooster in Ladakh heeft zijn eigen jaarlijkse kloosterfestival waar van heinde en ver de lokale bevolking naar afreist om de kleurrijke dansen van de monniken bij te wonen en van de lama's de zegen voor het komende jaar te ontvangen. Er is echter ook tijd voor meer werelds vermaak: dansen en zingen, lekker eten, allerhande volksspelen. De voormiddagen van het feest worden telkens gevuld met dansen. Een voor een komen verschillende dansers uit de tempel om op de binnenplaats van het klooster hun dans uit te voeren. Gehuld in kleurrijke brokaten gewaden, met prachtige maskers die beschermgoden voorstellen, voeren zij wervelende dansen op om de aanwezigen hun zegen voor het komende jaar te geven. De monniken van het klooster trainen jaren lang om de religieuze verhalen goed te kunnen uitbeelden. De verhalen die gedanst worden zijn legendes, die over het goed en kwaad vertellen en zodoende de lokale bevolking informeren over het boeddhistisch gedachtegoed. Er zijn ook altijd grappige figuren in de dans aanwezig, die proberen om de toeschouwers aan het lachen te krijgen.

Maskerdansen in Hemis: Hemis is het rijkste en grootste klooster van Ladakh. Het is vooral beroemd om haar festival met maskerdansen. Het klooster van Hemis staat vol met gouden beelden en stoepa’s, ingelegd met halfedelstenen. Het ligt in een lieflijke vallei met kabbelende beekjes en heeft enkele schitterende ruimtes, waar monniken aan het bidden of het mediteren zijn. Dit klooster van de Drukpa orde is gesticht in de vroege 17de eeuw en ligt zo’n 45 km van Leh verwijderd. Het is een belangrijk klooster, ook voor Ladakhi boeddhisten. Eenmaal in hun leven moeten ze hier geweest zijn. De grootste thangka in Ladakh, meer dan 12 m lang, is in Hemis. Deze wordt maar eens in de twaalf jaar tentoongesteld! De laatste keer was in 2016.

Kloosters van Phyang en Taktok: Phyang is een typisch Ladakhi dorp dat lijkt op een oase. Het bestaat uit huizen die gebouwd zijn in typische Ladakhi stijl en de groene velden worden er gevoed door de irrigatiekanaaltjes.
Taktok Gompa is een klein interessant klooster, rond een grot gebouwd waar ooit de boeddhistische heilige Padmasambhava mediteerde. Het is het enige klooster van de Nyingmapa sekte in Ladakh, de oudste Tibetaanse kloosterorde. Het klooster van Taktok ligt een beetje weg van de gebaande route en wordt (buiten festivaltijd) slechts zelden bezocht.

Een impressie van de dansen: “Monniken in bonte kostuums met enorme puntmutsen zijn aan het dansen. Andere hooggeplaatste monniken in het rood zitten op een soort van podium en begeleiden met bekkens en een trommel de dansers. Wat erg leuk is, is de traditioneel geklede Ladakhi bevolking. Oude gerimpelde vrouwtjes met twee vlechten die onderaan zijn samengebonden dragen hoge gekleurde hoedjes met opstaande punten aan de voorkant. Ook kettingen met grote kralen en enkele dames hebben typische schoenen aan: hoge zolen en een opstaande neus. We zien nog verscheidene andere dansen met steeds opnieuw mooie kostuums. Heel imposant allemaal en de fotorollen vliegen er dan ook doorheen. Wat ook leuk is, is dat we even mogen kijken in de ruimte waar de monniken hun kostuums aantrekken. Hier is een ruime garderobe en er staan verschillende muziekinstrumenten, zoals de typische lange rechte koperen blaasinstrumenten".